- Δαπόντες, Καισάριος
- (Σκόπελος 1714 – Άγιον Όρος 1784). Ποιητής, χρονογράφος και μοναχός. Σπούδασε πρώτα στο σχολείο του πατέρα του στη Σκόπελο και συνέχισε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη και στο Βουκουρέστι. Κατόπιν, υπηρέτησε ως γραμματικός του Κωνσταντίνου Μαυροκορδάτου, ηγεμόνα της Βλαχίας και αργότερα της Μολδαβίας. Το 1746 πήγε με επίσημη αποστολή στην Κωνσταντινούπολη· είχε όμως παλιές διαφορές με τον βεζίρη και γι’ αυτό τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν. Μετά την αποφυλάκισή του παντρεύτηκε, αλλά η γυναίκα του πέθανε έπειτα από δύο χρόνια. Απογοητευμένος από τα εγκόσμια, αν και κάτοχος σημαντικής περιουσίας, έγινε καλόγερος σε ένα μοναστηράκι του ερημικού νησιού Πιπέρι, στις Σποράδες (1753). Αργότερα προσχώρησε στη μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους, η οποία του ανέθεσε να περιοδεύσει στις παραδουνάβιες ηγεμονίες για να συλλέξει συνδρομές υπέρ της μονής. Από την περιοδεία αυτή επέστρεψε ύστερα από οκτώ χρόνια (1765) και έκτοτε έζησε στο Άγιον Όρος έως τον θάνατό του.
Ο Δ. θεωρήθηκε στην εποχή του σπουδαίος ποιητής. Η αλήθεια είναι ότι είχε εκπληκτική στιχουργική ευχέρεια, γνήσιο ταλέντο λαϊκού αφηγητή και σοφία πολύπειρου ανθρώπου. Στους εκατοντάδες χιλιάδες στίχους που έγραψε, συγχωνεύει ποικίλα διαβάσματά του (από την Αγία Γραφή έως αρχαίους και βυζαντινούς συγγραφείς) και αφηγείται προσωπικές τους περιπέτειες και εντυπώσεις από τα ταξίδια του. Στον ωκεανό αυτό των στίχων συναντά κανείς επιγραμματικές φράσεις που έμειναν στη γλώσσα μας («το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνην»),στίχους με γνήσιο χιούμορ, μια αίσθηση της ζωής και μια αγάπη για τα αγαθά «του κόσμου τούτου» σπάνια σε μοναχό. Τα πιο γνωστά από τα έμμετρα έργα του είναι ο Καθρέπτης γυναικών (1766), όπου παρουσιάζει τις πιο ενάρετες γυναίκες της ιστορίας, και ο Κήπος χαρίτων (1880), χρονικό της περιοδείας του στη Μολδοβλαχία. Από τα πεζά του έργα αξιόλογα είναι οι Δακικές εφημερίδες (1880-88), χρονικό του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1736-39, και μια ιστορία της βασιλείας του σουλτάνου Μαχμούτ Α’ (1730-54).
Ο στιχουργός, χρονογράφος και μοναχός Καισάριος Δαπόντες, από τη Σκόπελο.
Dictionary of Greek. 2013.